De Noordoostpolder is op 9 september 1942 drooggevallen. Pas in 1946 werd vastgesteld dat er, naast Emmeloord, 10 dorpen gebouwd zouden worden. In 1949 werd de positionering van de dorpen nog eens onder de loep genomen en werd besloten dat de noordelijke dorpen een gewijzigde locatie kregen. Hierdoor kwam Rutten enkele kilometers noordelijker te liggen dan eerst de bedoeling was. Voor agrariërs, middenstanders en overige bewoners, zoals onderwijzers, ambtenaren, kerkelijke voorgangers en mensen die bij bedrijven zonder agrarische grondslag werkten, werd een selectiemethode ontwikkeld. De naam Rutten is afgeleid van ‘Ruthne’ (‘u’ uitspreken als ‘oe’). In de 14e eeuw zou Ruthne ten noorden van Urk hebben gelegen. Ruthne komt van het Germaanse woord ‘ruhitha’. Dit betekent ruigte, struikgewas. Het is mogelijk dat de betekenis van het woord ruigte duidt op onkruid dat op natte gronden groeit.
Professor ir. W. Bruin kreeg de opdracht om het dorp Rutten te ontwerpen. Het was de bedoeling dat het dorp maximaal 1000 inwoners zou tellen. Rutten werd opgezet als kruiswegdorp. Dit houdt in dat Rutten op een kruising van wegen ligt. Rondom de kruising, rond het dorpsplein, moest al het leven in het dorp zich concentreren. De winkels en ambachtbedrijven werden hier gesitueerd. Tevens plaatste men een aantal van deze bedrijven langs de hoofdwegen.
Door de opzet als kruiswegdorp, ontstonden er vier kwadranten. Drie daarvan werden bebouwd, in het vierde kwadrant waren een aantal scholen, een gymnastieklokaal en een speelveld gepland. Uiteindelijk is in het vierde kwadrant alleen dorpshuis ‘De Stiepe’ en een gymnastieklokaal gebouwd. De grond naast ‘De Stiepe’ werd gebruikt als camping. In 1997 kocht een aantal ondernemers uit Rutten de camping en werd Bungalowpark ‘Het Groene Kwadrant’ gerealiseerd.
Wonen
Het bebouwen van Rutten begon in 1952 en in het voorjaar van 1953 kwamen de eerste mensen in Rutten wonen. Toen plan Rutten was gebouwd, ontstond de behoefte aan uitbreiding van het dorp. In 1989 kregen de eerst bouwkavels groen licht en verschenen een paar woningen aan De Ruiten. De woningen aan De Gardeniers volgden medio jaren ’90. Beide straten waren in een mum van tijd volgebouwd en Rutten wilde weer uitbreiden. Deze uitbreiding, genaamd plan ‘Noord-Oost’ werd tijdens een jaarvergadering van Dorpsbelang Rutten omgedoopt tot plan ‘Valeriaan’. In 2003 is gestart met de bouw van de Valeriaan. Dit gedeelte van Rutten bevat een mooie combinatie van verschillende vrijstaande en geschakelde woningen en een speeltuin voor de jongste Ruttenaren.
In 2022 is gestart met de sloop van De Stiepe, een iconisch beeld in het centrum van Rutten. De Stiepe heeft inmiddels plaatsgemaakt voor de Stiepe Staete. Een nieuw appartementencomplex met in totaal 21 levensloopbestendige appartementen.
In 2024 is gestart met de ontwikkeling van nieuwbouwproject de Paulushof. Deze woningen zullen worden gerealiseerd op de locatie van voormalige basisschool De Paulusschool. Begin 2025 zal er worden gestart met de bouw van 6 twee-onder-een-kapwoningen, 9 rijwoningen en 3 vrijstaande woningen. Op de locatie van de voormalige basisschool De Wegwijzer, en later de kinderopvang Alles Kids, zullen ook woningen worden gerealiseerd. Op dit moment (najaar 2024) is er niets bekend over de invulling van deze locatie.
Verenigingen
Rutten heeft een actief verenigingsleven. Zo zijn er verschillende sportverenigingen (voetbal, volleybal, biljart, gym, jeu de boules, tennis en sloeproeien), maar ook activiteitenverenigingen zoals een vrouwenvereniging, eetcafé, toneelvereniging, fanfare, boekenuitleen, dorpshuiskamer en een deeltuin.
Bedrijven
Rutten beschikt over grote en kleine ondernemers. Een deel van de bedrijven zijn gevestigd op het industrieterrein, oostelijk gelegen van de dorpskern van Rutten.
MFA Het Klavier
Na een jarenlang traject van overleggen, ontwerpen en bijeenkomsten werd in 2019 het ontwerp van de nieuw te bouwen multifunctionele accommodatie (MFA) bekend gemaakt. Het gebouw zal worden gerealiseerd nabij de sportvelden. In het gebouw zijn verschillende sportclubs, scholen, kinderopvang en dorpshuis onder één dak. In 2020 is gestart met de bouw van het MFA en in 2021 is het gebouw officieel geopend tot Het Klavier. De locatie van de voormalige basisschool Sjaloom heeft plaatsgemaakt voor een ruime parkeerplaats.
Het Klavier wordt gebruikt door kinderopvang, school, (sport)verenigingen, maar ook door externe organisaties, zoals huisartsen, logopedisten en zorgmedewerkers. Het Klavier kan tevens worden gehuurd voor bijvoorbeeld (verjaardags-)feesten. Er is één algemeen beheerder in het Klavier.
Kerken
Rutten heeft momenteel twee kerkgemeenschappen. De Emmaüskerk is een kleine dorpskerk in het centrum van Rutten. Hier worden iedere zondag kerkdiensten georganiseerd. De RK Geloofsgemeenschap De Goede Herder wordt gevormd door parochianen uit Bant, Creil en Rutten. Sinds 2023 is de H. Servatiuskerk gesloten en komen de parochianen samen in één van de overige kerken binnen de Emmaüsparochie (Tollebeek, Emmeloord, Marknesse of Ens). Iedere eerste zondag van de maand vindt er een laagdrempelige bijeenkomst plaats in het Klavier.
Scholen
Sinds augustus 2023 is er één basisschool in Rutten, namelijk samenwerkingsschool De Leeuwerik. De school is gevestigd in het Klavier.
Dorpsbelang
Vereniging Dorpsbelang Rutten is het dagelijks bestuur van Rutten. Zij heeft als doel ‘het behartigen van de algemene belangen en de leefbaarheid van het dorp Rutten’.
Binnen het dorpsbelang zijn enkele commissies opgericht:
- Speeltuincommissie
- Werkgroep Fraai
- Feestcommissie Rutten
- WGW 2.0 (Werkgroep Wonen)
- UCRO-1 (Uitbreiding Commissie Rutten-Oost fase 1)
- Autocross commissie
- Commissie Windmolengelden
Website en socials
Op onze website en socials worden Ruttenaren en andere geïnteresseerden op de hoogte gehouden van nieuws en actualiteiten.